ISO 16949 Kalite Yönetim Sistemleri / Otomotiv Sektörü
Bu teknik standart; otomotiv üretimi ve ilgili yedek parça üreticisi kuruluşlar için ISO 9001’in uygulanmasına dair özel şartları kapsamaktadır.
IATF 16949, Uluslararası Otomotiv Görev Gücü (IATF) tarafından geliştirilmiş, otomotiv sektörüne özgü bir Kalite Yönetim Sistemi (KYS) standartıdır. Bu standart, ISO 9001' in gereksinimlerini temel alır ve otomotiv endüstrisi için ek gereklilikler getirir. Bu nedenle, bir kuruluşun IATF 16949 belgesi alabilmesi için öncelikle ISO 9001' in tüm gerekliliklerini karşılaması gerekir.
Standartın ana amacı, sürekli iyileştirme, hata önleme ve tedarik zincirindeki varyasyon ve israfı azaltma yoluyla müşteri memnuniyetini artırmak ve maliyeti azaltmaktır.
IATF 16949 Belgelendirme Aşamaları
Belgelendirme süreci, standartın gerekliliklerini karşılayan bir KYS' nin kurulmasını ve bağımsız bir akredite kuruluş tarafından denetlenmesini içerir.
KYS Kurulumu ve Hazırlık Aşaması
Bu aşama, kuruluşun denetime hazır hale gelmesi için gerçekleştirmesi gereken iç süreçleri kapsar.
- Standartın Anlaşılması ve Boşluk Analizi (Gap Analysis): Kuruluş, IATF 16949 standardını ve müşteriye özgü gereksinimleri (Customer Specific Requirements - CSR) detaylı olarak inceleyerek mevcut KYS' si ile standart arasındaki farkları belirler.
- Dokümantasyon: Standardın gerektirdiği tüm dokümantasyon hazırlanır. Bunlar arasında kalite el kitabı, prosedürler, talimatlar, kayıtlar ve özel karakteristiklerin yönetimi, hata türü ve etki analizi (FMEA), üretim parçası onay süreci (PPAP) gibi otomotive özgü teknikler yer alır.
- İyileştirme Planının Oluşturulması ve Uygulanması: Boşluk analizinde tespit edilen eksiklikleri gidermek için bir iyileştirme planı oluşturulur. Bu plan, süreçlerin revize edilmesini, yeni prosedürlerin oluşturulmasını ve risk yönetiminin iyileştirilmesini içerebilir.
- Personel Eğitimi: Tüm çalışanlara, özellikle de KYS' den sorumlu personele, IATF 16949 gereklilikleri ve uygulanan yeni prosedürler hakkında eğitim verilir.
- İç Denetim: KYS'nin etkinliğini ve standarda uygunluğunu kontrol etmek için bir iç denetim programı oluşturulur. IATF 16949'a özgü olarak, bu denetimler sistem denetimi, proses denetimi ve ürün denetimi olmak üzere üç farklı türde gerçekleştirilir.
- Yönetim Gözden Geçirme: İç denetim sonuçları, performans verileri ve müşteri geri bildirimleri gibi bilgiler üst yönetim tarafından düzenli olarak gözden geçirilir.
Belgelendirme Denetimi
Hazırlık aşaması tamamlandıktan sonra, IATF tarafından tanınan bir belgelendirme kuruluşu tarafından bağımsız dış denetim yapılır.
- Denetim ekibi, kuruluşun KYS dokümantasyonunu ve hazırlığını değerlendirir. Bu aşamada, yönetim sistemi, müşteri gereksinimleri, iç denetim programı ve yönetim gözden geçirme gibi temel unsurlar incelenir.
- Denetim ekibi sahaya gelir ve KYS' nin fiili olarak nasıl uygulandığını denetler. Otomotiv sektörüne özgü proses yaklaşımıyla, üretimin her aşaması, tedarik zinciri yönetimi ve özel karakteristiklerin kontrolü gibi konular detaylıca incelenir. Denetim sonucunda tespit edilen uygunsuzluklar raporlanır. Varsa, kuruluşun, bu uygunsuzlukları belirli bir süre içinde gidermesi istenir.
Belgenin Verilmesi:
Tüm uygunsuzluklar etkili bir şekilde kapatıldıktan sonra, belgelendirme kuruluşu IATF 16949 sertifikasıveririlir.
IATF 16949 Genel Gereksinimleri
IATF 16949, ISO 9001'in yapısını takip eder ancak her maddeye otomotive özgü ek gereksinimler ekler. Başlıca gereksinimler şunlardır:
- Müşteriye Özgü Gereksinimler (CSR): Otomotiv üreticilerinin (OEM) kendi tedarikçilerinden beklediği ek standartları ve prosedürleri (örneğin ana sanayi GM, Ford vb. gereksinimleri) KYS' ye dahil etme zorunluluğu.
- Proses Yaklaşımı: Kuruluşun tüm süreçlerinin, çıktıları, girdileri, riskleri ve performans ölçütleri ile birlikte detaylı olarak tanımlanması ve yönetilmesi.
- Risk Yönetimi: Üretim süreçlerindeki potansiyel hataları önlemek için FMEA, Kontrol Planları gibi araçların zorunlu olarak kullanılması.
- Özel Karakteristikler: Müşteri tarafından veya kuruluş tarafından belirlenen, ürünün güvenliğini ve yasal uygunluğunu etkileyen kritik özelliklerin özel olarak yönetilmesi ve kontrol edilmesi.
- Personel Yetkinliği ve Eğitimi: Görevlerinin gerekliliklerini yerine getirebilecek yetkinliğe sahip personel sağlanması ve sürekli eğitim programlarının uygulanması.
- Üretim Parçası Onay Süreci (PPAP): Yeni veya değişen parçaların müşteriye sunulmadan önce tüm kalite gerekliliklerini karşıladığının kanıtlanması.
- Tedarikçi Yönetimi: Tedarikçilerin KYS' lerinin geliştirilmesi ve etkin bir şekilde yönetilmesi. IATF 16949 belgesi olmayan tedarikçiler için özel geliştirme planları oluşturulması.
IATF 16949 belgesi, otomotiv sektöründe faaliyet gösteren bir kuruluş için uluslararası bir pasaport niteliğindedir. Bu belge, ana otomotiv üreticilerinin (OEM'ler) tedarik zincirine girebilmek için genellikle zorunlu bir ön koşuldur ve kuruluşun küresel pazarda rekabet gücünü artırır.
ANKA GLOBAL; başvurulan standart için sadece belgelendirme sürecinde uygunluk değerlendirme hizmeti yürütmektedir. Başvuru kapsamındaki standart için danışmanlık hizmeti sunmamaktadır.